Transformacja w magazynowaniu materiałów niebezpiecznych
Logistyka chemiczna i magazynowanie materiałów niebezpiecznych należą dziś do najbardziej wymagających i wrażliwych obszarów logistyki. Niestabilna gospodarka oraz wysokie wymagania regulacyjne sprawiają, że potrzebne są realizacje dostosowane do potrzeb klienta i gwarantujące maksymalne bezpieczeństwo. W Rastatt, w południowo-zachodnich Niemczech, uruchomiono niedawno magazyn zaprojektowany, by w zrównoważony sposób realizować wymagania rynku przyszłości.
Branża chemiczna znajduje się pod presją. Napięcia geopolityczne, bariery handlowe, zmienność rynków i coraz bardziej rygorystyczne regulacje stawiają sektor w obliczu dużych zmian. Ale to właśnie moment, by odważnie spojrzeć w przyszłość. Podczas cyklicznej, półrocznej konferencji prasowej Niemieckie Stowarzyszenie Przemysłu Chemicznego (VCI) zapowiedziało, że w 2026 roku nastąpi wyraźne ożywienie branży. Dla operatorów logistycznych oznacza to, że poczynione dziś inwestycje będą stanowić fundament, który w przyszłości zapewni bezpieczeństwo dostaw i konkurencyjność.
Przykładem realizacji takiej strategicznej koncepcji jest wybudowanie nowego magazynu materiałów niebezpiecznych dla firmy logistycznej DACHSER w Rastatt. Obiekt, powstały zaledwie 8 km od centrum logistycznego firmy w Karlsruhe/Malsch — gdzie działają już dwa magazyny materiałów niebezpiecznych — stanowi modelową odpowiedź na współczesne wymagania dotyczące przyszłościowej logistyki chemicznej. Najwyższy poziom techniczny, innowacyjność, specjalistyczna wiedza regulacyjna, zrównoważone zasilanie oraz pełna orientacja na potrzeby klientów – zrealizowana dla DACHSER inwestycja wpisuje się w zasadę rodzinnego przedsiębiorstwa, jaką jest strategiczne i długoterminowe podejście do rozwoju. W czasach niepewności gospodarczej organizacje, które inwestują poza cyklami koniunkturalnymi, przygotowują swoją sieć na wyzwania przyszłości.
Bezpieczeństwo zaczyna się już na etapie planowania
Od 2007 roku DACHSER prowadzi magazyn materiałów niebezpiecznych w Karlsruhe. W 2019 r. firma uruchomiła tam kolejny obiekt. Magazyn o powierzchni 21 800 m² mieści 48 000 palet, a zatwierdzona pojemność dla materiałów niebezpiecznych oraz substancji o klasach zagrożenia dla wód I–III przekracza 20 000 ton. Wyposażenie techniczne obejmuje ponad 29 000 zraszaczy, 60 km rurociągów, zbiornik przeciwpożarowy o pojemności 1 250 m² oraz specjalistyczne systemy odprowadzania, które umożliwiają bezpieczne składowanie również na wyższych poziomach.
Magazyn materiałów niebezpiecznych w Rastatt stanowi przemyślane rozszerzenie istniejącej infrastruktury. W przeciwieństwie do poprzedniej inwestycji nie został zbudowany samodzielnie przez DACHSER, lecz stanowi obiekt wynajmowany, w pełni dostosowany do potrzeb operatora. Oferuje około 23 500 m² powierzchni oraz 42 000 miejsc paletowych. Zatwierdzona pojemność składowania dla substancji o klasach zagrożenia dla wód I–III sięga 24 000 ton. 5 stref pożarowych, 32 bramy oraz terminal o wysokości 12,2 metra stanowią podstawę konstrukcyjną do elastycznego wykorzystania. Wyposażenie obejmuje m.in. nowoczesne systemy tryskaczowe zgodne z FM Datasheet 7-29 z dodatkiem środka pianotwórczego, system retencji wody gaśniczej oraz system detekcji dymu (RAS).
Magazynowanie materiałów niebezpiecznych zasadniczo różni się od standardowej logistyki magazynowej. Już na etapie planowania konieczne jest uwzględnienie aspektów bezpieczeństwa. Konstrukcja budynku musi być dostosowana do różnych grup materiałowych — co jest niezbędne w złożonym procesie uzyskania pozwoleń wynikających z przepisów niemieckiej Federalnej Ustawy o Kontroli Emisji (BImSchG). Wymaga to bardzo dużej wiedzy specjalistycznej. W Rastatt, już na etapie projektowania, w ścisłej kooperacji inwestora, działu budowlanego oraz ekspertów DACHSER ds. materiałów niebezpiecznych, postawiono na maksymalną elastyczność konstrukcji. Strefy pożarowe, jednolite standardy bezpieczeństwa we wszystkich obszarach składowania oraz pełna ochrona poprzez system tryskaczowy umożliwiają bezpieczne i zgodne z prawem magazynowanie szerokiej gamy klas materiałowych. Oznacza to, że wymogi strukturalne określone w BImSchG zostały spełnione już na etapie projektu.
Kluczową cechą obiektu typu „built-to-suit” jest jego kompleksowa koncepcja bezpieczeństwa. Nie chodziło tutaj o tworzenie nowych, eksperymentalnych technologii, lecz o konsekwentne wdrożenie sprawdzonych standardów. Między innymi regałów odpornych na wysoką temperaturę oraz architektury zoptymalizowanej pod kątem ochrony przeciwpożarowej. Budynek został zaprojektowany z myślą o zapewnieniu maksymalnej elastyczności, jeśli chodzi o sposób wykorzystania obiektu. W przeciwieństwie do istniejących magazynów materiałów niebezpiecznych kompleksowa ochrona przeciwpożarowa i bezpieczeństwa została wdrożona we wszystkich strefach już na etapie projektowania i budowy. Doświadczenie pokazuje, że późniejsze doposażenie obiektów jest nawet dwa razy droższe.
W projekt budowy zaangażowany był również korporacyjny dział zarządzania towarami niebezpiecznymi DACHSER, który na co dzień wspiera wszystkie oddziały spółki. Odpowiada on za standaryzację procesów, doradztwo przy projektach budowlanych i magazynowych oraz szkolenia dla doradców DGSA. Do tego dochodzi aktualizacja wewnętrznych wytycznych i listy towarów niedopuszczonych do transportu i magazynowania, a także transfer wiedzy poprzez specjalistyczne fora, kwartalne komunikaty i stałą wymianę doświadczeń między ekspertami.
Dopasowanie do wymagań rynku
Magazynowanie materiałów niebezpiecznych nie dotyczy już wyłącznie firm z branży chemicznej. Zapotrzebowanie na specjalistyczne przestrzenie zgłaszają także przedsiębiorstwa z sektora dóbr konsumenckich, elektroniki, a także branży motoryzacyjnej. W ostatnich latach ze względu na potencjalną niestabilność termiczną i ryzyko samozapłonu szczególnym wyzwaniem stały się baterie litowo-jonowe.
Klienci mają też bardzo różne wymagania dotyczące wolumenu, klas materiałowych, poziomów bezpieczeństwa czy procesów operacyjnych. Magazyn w Rastatt nie został zaprojektowany pod jednego konkretnego klienta – to obiekt uniwersalny, umożliwiający szerokie spektrum zastosowań, część prac konstrukcyjnych wykonano również z myślą o kolejnych specjalistycznych certyfikacjach.
Dużym atutem lokalizacji jest bliskość centrum logistycznego w Karlsruhe. Oba obiekty dzieli jedynie ok. 8 kilometrów, co pozwala na wydajne połączenia wahadłowe oraz elastyczne zarządzanie zasobami. Zwiększa to efektywność operacyjną i upraszcza procedurę administracyjną. Jeśli w jednym magazynie pojawiają się ograniczenia wynikające z kwestii pozwoleń, część operacji może zostać szybko przeniesiona do drugiej lokalizacji dysponującej szerszym zakresem certyfikatów. Zduplikowana w ten sposób infrastruktura podnosi odporność systemu i zwiększa bezpieczeństwo dostaw.
Zrównoważony rozwój — od samego początku bez paliw kopalnych
Nowoczesny magazyn materiałów niebezpiecznych musi oferować coś więcej niż imponującą technologię. Współczesny obiekt musi wyznaczać standardy również w obszarze zrównoważonego rozwoju. Dlatego magazyn w Rastatt bazuje na całkowicie bezemisyjnych źródłach energii — instalacji fotowoltaicznej, pompie ciepła oraz ogrzewaniu panelowemu zasilanemu w 100% energią ze źródeł odnawialnych.
Nie jest to symboliczne działanie, lecz realna zmiana. Rezygnacja z paliw kopalnych odzwierciedla praktyczną realizację oczekiwanej przez klientów strategii zrównoważonego rozwoju. Wiele przedsiębiorstw z branży chemicznej i pokrewnych definiuje przy tym dziś swoje cele klimatyczne w odniesieniu do całego łańcucha dostaw — w tym również logistyki magazynowej.
Ludzie pozostają niezastąpieni
Technologia i infrastruktura są bardzo istotne, ale to ludzie stanowią o przewadze. W Rastatt od początku postawiono na połączenie doświadczenia z rozwojem i nowoczesnością. Nowy zespół kształtuje się w oparciu o kadrę z centrum logistycznego w Karlsruhe. Wszyscy pracownicy uczestniczą w regularnych szkoleniach oraz otrzymują instrukcje dotyczące obsługi materiałów niebezpiecznych. Prowadzona jest również ścisła współpraca z lokalnymi władzami i służbami pożarniczymi.
Jednocześnie DACHSER aktywnie inwestuje w młode talenty. Po uruchomieniu magazynu dział HR zintensyfikował działania rekrutacyjne poprzez lokalne kampanie, dni otwarte oraz ukierunkowane doradztwo dla osób zainteresowanych pracą. Młodzi pracownicy są angażowani na wczesnym etapie i systematycznie szkoleni, aby sprostać coraz bardziej wymagającym standardom logistyki materiałów niebezpiecznych. W DACHSER rozumiemy, że zakres obowiązków obejmujących kontakt z klientem, procesy certyfikacyjne i standardy bezpieczeństwa wymaga od zespołu zarówno kompetencji technicznych i specjalistycznej wiedzy, jak i umiejętności komunikacyjnych.
Obiekt w Rastatt jest dowodem, że wdrożenie tak kompleksowej koncepcji możliwe jest wyłącznie przy współdziałaniu technologii, struktur organizacyjnych i kompetentnych ludzi. Przyszłościowa logistyka materiałów niebezpiecznych wymaga zintegrowanego podejścia — szczególnie w sytuacji presji rynkowej. Ta inwestycja jest zobowiązaniem wobec niemieckiego rynku i jednocześnie sygnałem dla całej branży, że jeśli chcemy aktywnie kształtować przyszłość, musimy działać już dziś.
Logistyka chemiczna w Polsce: odpowiedzialne partnerstwo na dynamicznym rynku
Branżowe raporty pokazują, że na koniec drugiego kwartału 2025 roku całkowita powierzchnia nowoczesnych magazynów w Polsce przekroczyła 36 mln m², co przy wskaźniku pustostanów wynoszącym tylko 8,2%, wskazuje na utrzymujący się wysoki popyt na rynku nieruchomości komercyjnych. To także dowód na odporność sektora oraz na utrzymującą się rolę Polski jako istotnego logistycznego hubu w globalnym łańcuchu dostaw.
"Z lokalnej perspektywy widzimy również rosnące zapotrzebowanie na profesjonalne, certyfikowane przestrzenie do magazynowania materiałów niebezpiecznych. Rynek potrzebuje przy tym obiektów elastycznych, eksploatowanych w zrównoważony sposób, umożliwiających obsługę wielu klas materiałowych. W przypadku logistyki chemicznej szczególnie istotne są kwestie zgodności regulacyjnych i gotowości na przyszłe certyfikacje. Współcześni klienci oczekują ponadto od operatora logistycznego partnerstwa i kompleksowego doradztwa. Od przeglądu towarów niebezpiecznych i oceny ryzyk, przez przygotowanie skutecznej koncepcji, po dobór lokalizacji oraz integrację transportu i procesów magazynowych zgodnie z branżowymi regulacjami i najlepszym standardem" - komentuje Ewelina Staszewska-Kobiela, Kierownik Rozwoju Biznesu Polska DACHSER Chem Logistics.
"DACHSER trafnie interpretuje rynkowe trendy, dlatego firma jest w stanie zaoferować zintegrowaną usługę, w której nowoczesna infrastruktura łączy się z wysokimi standardami w obszarze bezpieczeństwa i zarządzania procesami. Taki pakiet, wzmocniony odpowiedzialnością i relacją z klientem, pozwala DACHSER zaproponować wyróżniającą się jakość na tle dynamicznego, współczesnego krajobrazu gospodarczego" - dodaje Ewelina Staszewska-Kobiela.